Zwodnicza Pewność - droga nad finansową przepaść.
Efekt Dunninga-Krugera w Inwestycjach
Efekt Dunninga-Krugera to fascynujące zjawisko obserwowane we wszystkich dziedzinach, gdzie spotykają się osoby o różnym poziomie kompetencji. Wiedza i doświadczenie odgrywają tu kluczową rolę, zarówno w inwestycjach krótko- jak i długoterminowych. Efekt ten pokazuje, jak brak wiedzy i umiejętności może prowadzić do przeceniania własnych zdolności i podejmowania decyzji finansowych kończących się katastrofą w inwestycjach.
Odkrycie, o którym piszę, zostało dokonane przez psychologów Davida Dunninga i Justina Krugera, którzy w 1999 roku opublikowali pracę naukową, demonstrującą, jak niedostateczna wiedza i umiejętności mogą prowadzić do przeceniania własnych zdolności. Zjawisko to polega na tym, że osoby o ograniczonych kompetencjach w danej dziedzinie często nie zdają sobie sprawy ze swoich braków i mogą przejawiać nadmierną pewność siebie, co może mieć opłakane skutki, zwłaszcza kiedy w grę wchodzą finanse.
Jak doszło do odkrycia efektu Dunninga-Krugera?
Wszystko zaczęło się od ciekawości badaczy oraz inspiracji cytatami wielkich umysłów, takimi jak:
„Ignorancja częściej rodzi pewność siebie niż wiedza. “
- Karol Darwin -
„Jedną z nieprzyjemnych cech naszych czasów jest to, że ci, którzy są pewni siebie, są głupi, a ci, którzy mają jakąkolwiek wyobraźnię i zrozumienie, są pełni wątpliwości i niezdecydowania. “
- Bertrand Russell -
Psychologowie z Uniwersytetu Cornella zastanawiali się, dlaczego niektóre osoby wydają się tak bardzo przeceniać swoje umiejętności.
Przeprowadzili serię eksperymentów, aby zbadać ten fenomen. Poprosili uczestników o wykonanie zadań związanych z logiką, gramatyką i poczuciem humoru. Okazało się, że osoby, które radziły sobie najgorzej (znajdujące się w najniższym kwartylu wyników), znacznie przeceniały swoje umiejętności. Zjawisko to zostało nazwane właśnie Efektem Dunninga-Krugera i jest to rodzaj błędu poznawczego.
Dlaczego tak się dzieje?
Aby zrozumieć swoje braki, trzeba mieć pewien poziom wiedzy lub umiejętności, którego osoby wykazujące ten efekt nie osiągnęły – a więc zakładały, że braki te po prostu nie istnieją.
Warto dodatkowo wspomnieć, że osoby wykazujące się najwyższą wiedzą i doświadczeniem w danej dziedzinie określały jej poziom właściwie (samoświadomość), lub wręcz ją zaniżały – prawdopodobnie przez pryzmat złożoności i kompleksowości badanego tematu. Słynne: „Wiem, że nic nie wiem.”
Eksperyment Dunninga-Krugera pokazuje, jak istotne są samokrytycyzm i ciągłe doskonalenie swoich umiejętności. Uświadamia nam, że zawsze jest coś, czego możemy się nauczyć, i że powinniśmy być otwarci na informację zwrotną od innych. Uczy poczucia własnej wartości oraz samoświadomości w określaniu poziomu własnej wiedzy.
Droga nad finansową przepaść
W kontekście tradingu efekt Dunninga-Krugera może być szczególnie niebezpieczny. Osoby początkujące, zainspirowane hucznymi sukcesami innych, czy nawet własnymi, nieco przypadkowymi zyskami niczym przysłowiowe „szczęście początkującego”, mogą szybko ulec przekonaniu, że posiadają niezbędną wiedzę i umiejętności do skutecznego inwestowania na giełdach w każdych warunkach. Taka nieuzasadniona i zwodnicza pewność siebie prowadzi w tym przypadku nad finansową przepaść.
Skuteczny Trader
Tymczasem, bycie skutecznym traderem wymaga głębokiego zrozumienia rynków, posiadania wiedzy jak odnajdywać ruchy "Smart Money", wykonywania rzetelnej analizy, a także świadomości własnych emocji i samodyscypliny, rozumienia ryzyka i konsekwencji nieprzemyślanych działań.
Mamy zatem do czynienia z głęboką fuzją całego spektrum wiedzy i doświadczenia oraz rozwoju dojrzałości emocjonalnej.
Niedoświadczony trader może natknąć się także na krzykliwe hasła-kuszące obietnicą szybkiego zysku i drogi na skróty, niewymagającej wysiłku. Rynek przepełniony jest powierzchownymi szkoleniami i kursami oferowanymi przez osoby, które same nie posiadły wystarczającej wiedzy i doświadczenia. Korzystanie z wątpliwych źródeł informacji zazwyczaj prowadzi do bolesnych strat i braku zrozumienia powodów własnego błędu – zwłaszcza przez początkujących. Dlatego warto szukać wiedzy u wartościowych źródeł, co z pewnością zapobiegnie wielu niepotrzebnym stratom i da możliwość wypracowania skutecznych strategii.
Poszukiwanie Źródeł Wiedzy
Wśród osób, które do mnie trafiają często zauważam refleksję prowadzącą finalnie do głębokich przemian: po doświadczeniu dotkliwej straty, często dochodzi do rewizji i wprowadzenia istotnych zmian w dalszych działaniach - na przykład poprzez krytyczną ocenę własnych decyzji, weryfikację źródeł zdobywanej wiedzy, poszukiwanie tych bardziej wartościowych oraz wskazówek jak ją zastosować w praktyce. Oczywiście, zmiany te zachodzą pod warunkiem, że zachowamy zapał i wcześniej się nie poddamy.
Inwestowanie to nie gra hazardowa, lecz przemyślane działanie oparte na analizie, strategii i trading planie. Na rynkach finansowych kluczowa jest szeroka wiedza i doświadczenie: m.in. umiejętność tropienia dużych uczestników rynku czy tzw. „gorącego kapitału”, a także rozumienie mechanizmów, które kierują ceną. Do tego dochodzi odpowiedni dobór walorów czy samo zarządzanie kapitałem, pozycją, unikanie niekontrolowanego ryzyka – wreszcie zrozumienie z szerokiej perspektywy makroekonomicznej miejsca, w którym znajdujemy się w cyklu gospodarczym.
Każdy z ostrożnie dobieranych elementów naszej strategii buduje nam kolejny procent przewagi i pozwala unikać przypadkowych decyzji, co finalnie przełoży się na dobry wynik.
Trading dla Każdego
Nie zapominajmy, że każdy z nas może nauczyć się skutecznego tradingu. Droga do zostania doświadczonym inwestorem nie musi być długa i wyboista. Odpowiednie wsparcie czy mentoring, mądrze dobrane źródła wiedzy i wnikliwa analiza nie tylko rynku, ale i własnych decyzji mogą znacznie przyspieszyć ten proces. Niech Twoja podróż po świecie tradingu będzie pełna wiedzy i rozwoju, zamiast niepewności i ryzyka.
Jeśli zastanawiasz się jak może wyglądać indywidualna praca z mentorem,
zapoznaj się z bardziej szczegółowymi informacjami na ten temat: Mentoring Indywidualny
Jacek Pobłocki
Analityk Finansowy Rynków i Papierów Wartościowych
Przeczytaj także:
Witaj na blogu “Akademia ANALIZ”
Chcesz nauczyć się inwestować i tradować na giełdach? Jesteś we właściwym miejscu! Na naszym Blogu znajdziesz wiele praktycznych informacji i porad, które pomogą Ci osiągnąć swoje cele na rynkach finansowych.
Możesz także skorzystać z naszych usług edukacyjnych i szkoleniowych, które dostosujemy do Twojego poziomu i potrzeb. Nauczysz się sprawdzonych strategii, wskaźników, metod i trading planu - także z dźwignią (kontrakty futures, CFD Fundusze ETF i Akcje). Otrzymasz także pełne wsparcie i feedback od naszych ekspertów.
Już teraz dołącz do naszej społeczności inwestorów i traderów, którzy chcą rozwijać swoje umiejętności i zarabiać na giełdach. Z nami inwestowanie i trading się opłaca! Zapraszamy Cię do czytania naszych wpisów i kontaktu z nami. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Troszczymy się o naszych uczestników, zapewniając im wiedzę, wsparcie, motywację i inspirację.
Uczymy słuchać rynku
"Słuchaj tego, co rynek mówi o innych, a nie tego, co inni mówią o rynku."
- Richard Wyckoff -
Szukaj nas na:
Copyright © since 2023
Akademia ANALIZ Jacek Pobłocki
Zdobądź niezbędną wiedzę i umiejętności do inwestowania i tradingu na giełdach polskich i światowych - także z dźwignią (kontrakty futures, CFD Fundusze ETF i Akcje). Skorzystaj z indywidualnych korepetycji, szkoleń, kursów i konsultacji z "Akademią ANALIZ". Poznaj sprawdzone strategie, wskaźniki, metody i trading plan. Otrzymaj pełne wsparcie od najlepszych ekspertów.